TỐNG QUÁN SỦI

Tên khác: Tống quán sủ, Tổng quản, Tông pơ mu, JEI RUA.

Tên khoa học: Alnus nepalensis D. Don syn. Alnus mairei H.Lév., Clethropsis nepalensis (D. Don) Spach,

họ Cáng lò (Betulaceae).

Mô tả: Cây gỗ cao 10-15m, cành non có lông sát, cành già không lông, nâu. Lá có phiến bầu dục, dài 4-16cm, rộng 2,5-10cm mép nguyên hoặc hơi có răng, gân phụ 13 cặp, cuống 1-2cm, lá kèm sớm rụng. Hoa đực họp thành cụm hoa đuôi sóc dài 12-16cm, 3 hoa ở nách một, lá bắc, nhị 4. Hoa cải thành bông ngắn 5-8 cái ở nách lá, bầu 2 ô. Cụm quả dạng chuỳ cứng, quả thuôn bầu dục dẹp có cánh mỏng, quả chứa một hạt.

Bộ phận dùng: Vỏ thân (Cortex Alni Nepalensis), thu hái quanh năm, dùng tươi hay phơi khô dùng dần.

Thành phần hoá học chính: Saponin tritecpenoid, flavonoid, sitosterol, vỏ cây nhiều tanin.

Công dụng: Vị đắng, chát, tính mát, có tác dụng lợi thủy tiêu thũng, thanh nhiệt giải độc, thư cân hoạt lạc, khư phong trừ thấp, chỉ tả. Vỏ chữa thủy thũng, lỵ trực khuẩn, tiêu chảy, viêm phổi, phong thấp, đau nhức xương, gãy xương, đòn ngã tổn thương, lở sơn, viêm gan, chảy máu mũi.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 15-20g, dạng thuốc sắc, dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.