TÔ MỘC

Tên khác: Gỗ Vang, Tô phương mộc, Tô mộc

Tên khoa học: Caesalpinia sappan L.,

họ Đậu (Fabaceae).

Mô tả: Cây nhỏ, cao 5 – 7m. Thân có nhiều gai. Cành non có lông mịn, sau nhẵn, có gai ngắn. Gỗ thân rắn, màu đỏ nâu. Lá kép lông chim, mọc so le. Lá chét nhỏ hình thang, nhẵn ở mặt trên, mặt dưới có lông mịn. Hoa màu vàng mọc thành chùm ở đầu cành. Cuống có lông màu gỉ sắt. Quả thuôn dẹt, vỏ rất cứng, có sừng nhọn ở đầu. Hạt màu nâu vàng.

Bộ phận dùng: Gỗ thân. Thu hái vào mùa Thu-Đông. Cưa thành từng đoạn, phơi khô. Khi dùng chẻ mỏng.

Thành phần hoá học chính: Gỗ Vang chứa chất mầu đa phenol (sappanin, brasilin), tanin, acid galic.

Công dụng: Vị ngọt, mặn, tính bình, có tác dụng hành huyết khử ứ, tiêu viêm chỉ thống, dùng chữa lỵ ra máu, chảy máu đường ruột, ỉa chảy do nhiễm trùng đường ruột. Chữa đau bụng kinh, bế kinh, hậu sản ứ huyết (phối hợp với Hương phụ, Ngải cứu).

Cách dùng, liều lượng: 6-12g một ngày, dạng thuốc sắc, hoàn, tán, dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác.