NƯA CHUÔNG

Tên khác: Khoai nưa, Khoai nưa hoa chuông, Khoai na,

Tên khoa học: Amorphophallus paeoniifolius (Dennst.) Nicols. syn. A. campanulatus Blume ex Decne., Dracontium paeoniifolium Dennst., 4. bangkokensis Gagnep.,

họ Ráy (Araceae).

Mô tả: Cây thảo sống hằng năm có thân củ nằm trong đất, củ hình bán cầu, rộng đến 20cm, mặt dưới lồi mang một số rễ phụ và có những mấu lồi chung quanh, vỏ củ màu nâu, thịt trắng vàng và cứng. Lá mọc sau khi đã có hoa, thường chỉ có một lá có cuống cao tới 1,5m, màu xanh sẫm có đốm bột trắng, phiến chia làm ba nom tựa lá đu đủ. Cụm hoa gồm có một mo to màu đỏ xanh có đốm trắng, mặt trong màu đỏ thẫm, bao lấy một bông mo là một trục mang phần hoa cái ở dưới, phần hoa đực ở trên.

Bộ phận dùng: Củ (Rhizoma Amorphophalli Paeoniifolii). Thu hoạch khi tàn cây, cạo sạch vỏ ngoài, thái miếng, phơi hay sấy khô.

Thành phần hoá học chính: Tinh bột (thành phần chủ yếu glucomannan), chất gây ngứa.

Công dụng: Vị cay, tính nóng, có độc. Củ có tác dụng lợi tiêu hoá, bổ dưỡng hồi phục sức khoẻ, lợi trung tiện, dùng để chữa trĩ và kiết lỵ. Nếu dùng tươi, có tác dụng như một chất kích thích và làm long đờm và có thể dùng để trị thấp khớp cấp tính. Nưa chuông có thể dùng với cùng công dụng như cây Củ nưa (Xem trang 194 – Tập I), được trồng chủ yếu để lấy bột. Dọc Nưa chuông cũng ăn được, nhưng phải ngâm nước vo gạo cho hết ngứa.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 50-100g, dạng thực phẩm, dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.