SÂM ĐẤT

Tên khác: Sâm nam bò, Sâm rừng, Sâm quy bầu,

Tên khoa học: Boerhavia diffusa L. syn. Boerhavia repens L.,

họ Hoa

Mô tả: Cây nhỏ, mọc bò sống dai. Rễ mập, hình thoi. Thân mọc toả ra sát đất, màu đỏ nhạt. Lá mọc đối, có cuống, phiến xoan tròn dài hay hình bánh bò, mép lượn sóng, mặt dưới có nhiều lông màu trắng lục. Cụm hoa chùm mang xim 3 hoa không cuống. Các nhánh hoa có nhiều lông tròn dính vào quần áo. Hoa màu đỏ tía, có 1-2 nhị. Quả hình trụ, phồng ở đầu, có lông dính.

Bộ phận dùng: Rễ và lá (Radix et Folium Boerhaviae Diffusae). Thu hái quanh năm, đào rễ rửa sạch, phơi hay sấy khô.

Thành phần hoá học: Rễ chứa alcaloid, flavonoid, tinh bột, gôm.

Công dụng: Vị đắng, cay, tính ấm, có tác dụng hoạt huyết tán ứ, cường gân cốt, điều kinh, dùng chữa hen suyễn, đau dạ dày, phù thũng, thiếu máu, vàng da, cổ trướng, phù toàn thân, tiểu ít, táo bón thường xuyên, các bệnh về gan và lá lách, còn dùng trị viêm nhiễm, phụ nữ kinh nguyệt không đều, trẻ con cam tích. Rễ có tác dụng lợi tiểu, nhuận tràng, làm long đờm và chữa rắn cắn. Lá có tác dụng hoạt huyết, giải độc.

Cách dùng, liều lượng: Ngày 10-15g, dạng thuốc sắc hay thuốc hãm.

Có thể tán bột uống. Có thể pha uống như trà (10g trong 1 lít nước sôi) nếu pha rượu thì chỉ dùng liều 2-5g bột rễ trong 1 ngày.