CÂY SUI

Tên khác: Thuốc bắn, Nổ tiễn tử, Nong,

Tên khoa học: Antiaris toxicaria (Pers.) Lesch. syn. Ambora toxicaria Pers..

họ Dâu tằm (Moraceae).

Mô tả: Cây gỗ lớn cao đến 30m, thân tròn thẳng, gốc phình lớn. Lá xếp 2 dãy, dày đặc, thuôn, tròn hay gần hình trụ ở gốc, có mũi ngắn ở đầu, có lông ngắn, hơi ráp trên cả hai mặt, mép lá hơi khía răng, cuống có lông ngắn. Cụm hoa ở nách lá, hoa đơn tính. Quả nạc, có thịt mỏng và vỏ quả trong hoá sừng. Hạt bầu dục, hơi dẹt.

Bộ phận dùng: Nhựa mủ, hạt. Có thể thu hái nhựa cây quanh năm, do dược liệu chứa độc tính mạnh, vì vậy nên tránh tình trạng tùy tiện thu hoạch. Hầu hết những người thu hoạch nhựa cây đều là thầy thuốc có nhiều năm kinh nghiệm. Nhựa cây sui được thu hoạch bằng cách băm nhỏ vỏ cây cho mủ chảy ra. Sau đó dùng mủ sử dụng để làm thuốc hoặc dùng để săn bắt.

Thành phần hoá học: Nhựa mủ chứa các glucosid và chất béo. Theo tài liệu dược liệu có chứa 2 chất glucoside, bao gồm beta antiarin và alpha antiarin. Khi thủy phân, 2 glucoside đều cho dihydroantiarigenin.

Công dụng: Vị đắng, tính ấm, rất độc. Nhựa mủ với các glucosid tim có tác dụng tương tự như các glycosid của Digitalis. Theo tài liệu, tác dụng của beta antiarin và alpha antiarin còn cao hơn so với các glycosid của Digitalis. Gỗ sui chữa sưng tấy, hạt dùng làm thuốc hạ sốt, chữa lỵ, động kinh. Sử dụng nhựa cây lên da có thể gây kích ứng da nghiêm trọng. Việc sử dụng cây Sui làm thuốc cần có thêm các nghiên cứu xác thực.

Cách dùng, liều lượng: Tuyệt đối không sử dụng các bộ phận của cây Sui để chữa bệnh vì có thể gây nguy hiểm chết người. Nhựa cây chứa tannin, được nhân dân sử dụng để nhuộm vải. Ngay khi nhận thấy các triệu chứng ngộ độc nhựa sui, bao gồm tim đập chậm, giãn cơ,… cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện trong thời gian sớm nhất. Nếu chậm trễ có thể gây ngừng tim và tử vong. Nếu nhựa cây dính vào da hoặc mắt, cần rửa ngay với nước sạch và đến bệnh viện để được bác sĩ xử lý.