THIÊN NAM TINH

Tên khác: Hổ chưởng, Đại tham, Thiên lão tinh, Sơn bao mễ,

Tên khoa học: Arisaema consanguinesum schott, Arisaema erubescens (Wall.) Schott., Arisaema amurense Maxim (AE), Arisaema heterophyllum B1. (FIXRJE),

họ Ráy (Araceae).

Mô tả: Cây thảo sống lâu năm cao 40-80cm. Củ tròn đường kính 4-5cm, mang nhiều rễ con. Thường chỉ có 1 lá duy nhất mọc thẳng từ củ, có cuống dài 25cm, xẻ thành nhiều thùy hình mác hẹp, đầu lá có đuôi.
Cụm hoa là một bông mo không phân nhánh, màu tím nhạt, mang nhiều hoa không cuống. Quả mọng, màu đỏ tươi.

Bộ phận dùng: Thiên nam tinh (Rhizoma Arisaematis) đào củ vào mùa Thu hoặc mùa Đông. Sau khi bỏ rễ xơ và vỏ rễ phơi khô dưới nắng và thái thành lát mỏng. Thiên nam tinh chế với mật bò (Đởm nam tinh): Lấy Nam tinh sống tán bột. Dùng túi mật bò (không dùng mật trâu) đổ mật ra. Lấy một số bột tương đương với túi mật nhào trộn đều, bỏ vào túi mật như cũ, buộc chặt phơi trên giàn bếp cho khô (6 tháng). Sau đó làm lại 3-4 lần như trên là được.

Thành phần hoá học chính: Alcaloid,

Công dụng: Thiên nam tinh vị cay, đắng, tính nóng, có độc. có tác dụng giáng khí, khu phong, tiêu đờm thấp. trị ho, chỉ ẩu thổ, thương hàn, trị bạch đái, bạch trọc. làm dịu, chống co giật, làm long đờm. Thường dùng chữa bại liệt nửa người, liệt thần kinh mặt, động kinh, ho, đờm tích ở phổi, tức ngực, trúng phong bất tỉnh, cấm khẩu, đầy bụng, ăn uống không tiêu, hạch sưng tấy, dùng ngoài trị mụn nhọt, rắn cắn, đòn ngã sưng tấy các bệnh ghẻ lở, ngứa. Đởm nam tinh có vị đắng, tính mát, có tác dụng long đờm, an thần, chống co giật, thường dùng trị sốt, co giật ở trẻ em.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 2,5-5g, Chế nam tinh và 3-6g Đởm nam tinh, sắc uống. Sinh nam tinh chỉ dùng tán ra thêm giấm đắp tại chỗ, dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.