Y án lạc nội mạc tử cung đã phẫu thuật

BN nữ 29T, từ năm 14 tuổi khi có khi bắt đầu có kinh nguyệt đã đau quặn mỗi tháng, bắt buộc phải uống giảm đau, thậm chí uống gấp đôi liều giảm đau bình thường mới chịu được. Đến năm 2017, khi đó người bệnh ở 23 tuổi, phát hiện lạc nội mạc tử cung khi đang du học tại Đức, tới đầu năm 2018 tiến hành phẫu thuật nội soi tai trung tâm nghiên cứ và phát triển Endometriosezentrum.

Quá trình phẫu thuật khá phức tạp và gian nan khiến bệnh nhân phải mổ lại lần 2. Dù vậy, sau 2 -3 tháng khối cơ ở bụng của bệnh nhân bắt đầu xuất hiện và sau 2 năm các cơn đau lại ngày một nhiều, cường độ thời gian đau đều tăng khiến chị không chịu được mà bắt buộc phải quay lại dùng giảm đau và quay về Việt Nam điều trị (tính ra tới nay đã hơn 12 năm bệnh nhân phải dùng giảm đau để vượt qua các chu kỳ kinh nguyệt).

Trước khi tới chu kỳ 1-2 ngày, bệnh nhân xuất hiện đau âm ỉ vùng bụng dưới cho tới ngày hành kinh.  Trong thời gian hành kinh sẽ đau liên tục 4-5 ngày.

Ngày thứ nhất các cơn đau quặn cơ xuất hiện khoảng 30-40 phút/cơn, kéo dài 5-7 phút, huyết kinh ra lượng vừa, cần 2-3 lần thay băng vệ sinh và chưa phải dùng thuốc giảm đau.

Ngày hành kinh thứ 2 và 3 đau rất nhiều gần như các cơn đau quặn ruột, quặn cơ xuất hiện liên tục 10 phút/ lần và chị bắt buộc phải dùng giảm đau Sáng – Trưa – Tối ( liều lượng gấp 3 lần người bình thường hành kinh mà phải uống giảm đau), huyết ra nhiều và nhiều cục máu thâm khiến người bệnh cần thay 5-6 băng vệ sinh ban ngày, 2-3 băng ban đêm, sau đó giảm dần ở ngày thứ 4, thứ 5 của kỳ kinh.

 

Qua thăm khám chẩn đoán:

Bệnh danh: Trưng hà tích tụ, thể huyết hư, ứ.

Nguyên nhân: Nội nhân.

Tạng phủ, kinh lạc: Can, Tỳ.

Pháp trị: Bổ huyết, hoạt huyết, phá ứ, thông kinh chỉ thống.

Phương dược: Bảo đại âm PT để đại bổ huyết, hoạt huyết thông ứ, thải độc khí huyết tạng phủ.
Phương huyệt:

6 ngày trước kỳ kinh châm bổ 81 biến:

• Quan nguyên, khí hải, túc tam lý để lấy khí hoạt huyết, phá ứ.
• Tử cung, di tinh, khúc cốt điều trị tất cả các bệnh về bào cung.
• Đới mạch, chương môn 2 huyệt thuộc Can, Đởm cũng tương ứng thuốc Mạch Đới – Mạch Dương Duy, mục đích cải thiện công năng tạng phủ và tất cả bệnh lý về kinh nguyệt, đới hạ.

4 ngày hành kinh châm (Vê tả lão dương 108):

• Âm cốc ( huyệt hợp Can kinh huyệt đa khí đa huyết) lấy xa điều trị gần, để cắt cơn dùng thuốc, tư dưỡng bào cung.
• Trung đô (Khích huyệt Can kinh) + Địa cơ (huyệt khích Tỳ kinh) để điều hòa kinh nguyệt, giảm đau.

Giải thích phép trị:

Can tàng huyết, can chủ bào cung (tử cung người phụ nữ), can chủ cân cơ (hệ thống cân mạch, dây chằng). Do đó, lấy Can âm (Can huyết) làm chủ trị. Tỳ thống nhiếp huyết, tỳ chủ cơ nhục (bắp thịt), lấy Tỳ làm phụ trị.

 

Kết quả:

• Trước kỳ hành kinh 1 ngày bệnh nhân thấy khó chịu nhẹ bụng dưới, báo hiệu kỳ kinh đến.
• Ngày hành kinh đầu tiên bụng đau hơi âm ỉ nhẹ và đến châm cứu lúc 11h sáng ngày 20/11/2022 thì hết đau hoàn toàn, huyết kinh vẫn ra nhiều nhưng không hề đau hay khó chịu gì, ăn uống ngủ nghỉ tốt.
• Ngày hành kinh thứ 2, khi ngủ dậy bệnh nhân hơi đau nhẹ và từ 8h đến 19h cùng ngày hoàn toàn thoải mái, sinh hoạt làm việc bình thường, vẫn châm điều trị lúc 11h ngày 21/11/2022. Sau 19h -21h bệnh nhân có 1-2 cơn đau quặn nhưng nhẹ và ăn uống ngủ nghỉ tốt. Tất nhiên đã không cần dùng đên giảm đau ( Trước điều trị, ngày hành kinh thứ 2 là ngày BN phải uống giảm đau gấp 3 lần liều bình thường mà mng đau khi hành kinh sử dụng).
• Ngày hành king thứ 3, Bn hoàn toàn thoải mái không đau gì, dám đi ra ngoài chơi cả ngày với bạn bè (BN nói vui rằng: chưa bao giờ đến kỳ kinh mà đi chơi, cafe với bạn bè được như đợt này). Vẫn châm cứu lúc 11h ngày 23/11/2022.
• Ngày hành kình thứ 4, huyết kinh còn ra nhưng đã ít hơn, châm cứu lúc 11h ngày 24/11/2022.

 

 

Tôi hỏi thăm và theo dõi BN ngày thứ 5 không vấn đề gì, huyết kinh đã ít hẳn, và sẽ hết sau 1 ngày. Người bệnh vui vẻ và chuẩn bị 3 ngày sau bay về Sài Gòn.

Hữu duyên.