KEO THƠM

Tên khác: Keo ta, Mâm côi,

 Tên khoa học: Acacia farnesiana (L.) Willd, họ Đậu (Fabaceae).

 Mô tả: Cây bụi hay cây nhỏ cao 2-4m, cành nhẵn, lá kèm biến thành gai, nhọn, dài 1-2cm. Lá kép lông chim hai lần, có 4-8 cặp lá chét bậc nhất, các lá này lại mang 10-20 đôi lá chét bậc hai hình dải. Cụm hoa là những đầu hình cầu có cuống, xếp thành bó gồm nhiều hoa màu vàng nghệ. Quả màu nâu đen, hình trụ thẳng hay cong, chứa khoảng 10 hạt. Hạt cứng, hình bầu dục dẹt, màu hung.

Bộ phận dùng: Thân, cành, hoa, vỏ, rễ, lá, quả và hạt (Cortex, Radix, Folium, Fructus et Semen Acaciae Farnesianae).

Thành phần hoá học chính: Cành và quả có chất gôm hoà tan, nhiều tanin. Hoa chứa tinh dầu, thành phần chính là farnesol, geraniol, linalol, metyl salicylate.

Công dụng: Rễ vị chua đắng, tính hàn, tinh dầu có mùi mạnh, nóng và bền. Rễ và quả làm thuốc khai uất, khư đàm, thanh nhiệt chỉ huyết, thường dùng trị dao chém, gãy xương, còn gôm dùng chữa trúng phong thổ ra đờm, trúng nắng bị hôn mê, chân tay co giật, viêm khí quản và họ khan do cảm mạo. Nước sắc vỏ dùng rửa trong bệnh lậu. Lá chữa mụn nhọt. Quả dùng nấu nước gội đầu. Hạt dùng để tẩy giun đũa.

Cách dùng, liều lượng: Ngày dùng 20-30g, dạng thuốc sắc, dùng ngoài, dùng riêng hay phối hợp với các vị thuốc khác.