THU HẢI ĐƯỜNG TRÊN ĐÁ

Tên khác: Cây rau chua,

Tên khoa học: Begonia rupicola Miq syn. Platycentrum rupicolum Miq,

họ Thu hải đường (Begoniaceae).

Mô tả: Cây thảo cao 20-60cm, thân đơn hay có nhánh ngắn, màu hồng. Lá có màu hồng ở mặt dưới, 5 gân ở gốc, cuống 3-9 cm, lá kèm 7-12mm. Cụm hoa dài 5-7cm. Hoa hồng, phiến hoa ngoài cao 4-7 mm. Quả nang cao 1cm, rộng 0,8cm, có cánh rộng 2-3mm.

Bộ phận dùng: Lá (Folium Begoniae Rupicolae) thường dùng tươi, có thể phơi khô dùng dần.

Thành phần hoá học chính: Thân, lá chứa nhiều acid hữu cơ.

Công dụng: Lá giã nát, nướng nóng đắp chữa sưng tấy, mụn nhọt, Thân lá dùng nấu canh chua, ăn sống đỡ khát nước khi đi rừng.

Cách dùng, liều lượng: Chữa mụn nhọt, lở ngứa thường giã nát đắp không kể liều lượng, sắc uống ngày 8-12g khô, hoặc dùng 20-30g dược liệu khô dạng thuốc sắc. Loài Thu hải đường này có thân rễ giống Sâm ngọc linh thường được làm giả Sâm ngọc linh trên thị trường.

Chú ý: Một số loài thuộc chi Begonia cũng được làm thuốc với tên gọi là thu hải đường như:

1. Loài Begonia balansaeana Gagnep. syn. Begonia balansae C. DC. – Thu hải đường Balansa, có ở Ba Vì Hà Nội, cả cây dùng chữa thấp nhiệt, ỉa chảy, ỉa ra máu.
2. Loài Begonia tonkinensis Gagnep. – Thu hải đường Bắc Bộ, Cửu nguyên lục, có ở Lai Châu, Tuyên Quang, Hà Nam, cả cây dùng làm thuốc bổ, cầm máu.
3. Loài Begonia panmata D. Don – Thu hải đường chân vịt, có ở Kon Tum dùng làm thuốc nhuận tràng, giải nhiệt, lợi tiểu (cả cây).
4. Loài Begonia rubro-venia Hook – Thu hải đường gân đỏ, phân bố ở Thái Nguyên, Hòa Bình, Khánh Hòa, cả cây làm thuốc giải nhiệt.